What To Do With Aadhaar Card, Voter Id Card And Pan Card After The Death Of A Person
Aadhaar Card एक अत्यंत महत्त्वाचा ओळखपत्र आहे, आणि त्यावर असलेल्या 12 अंकी युनिक नंबरचा वापर विविध सरकारी आणि अशासकीय योजनांमध्ये ओळख म्हणून केला जातो. त्यामुळे, मृत्यूनंतर या कार्डचा काही प्रमाणात उपयोग होऊ नये यासाठी काही विशेष सोयी उपलब्ध आहेत, ज्या संबंधित व्यक्तीचे परिवार किंवा नातेवाईक वापरू शकतात.
UIDAI (Unique Identification Authority of India) ने आधार कार्ड बंद करण्याच्या संदर्भात सध्या कोणतेही विशेष नियम किंवा मार्गदर्शन दिलेले नाही. त्यामुळे, मृत्यूनंतर आधार कार्ड स्वतःच निष्क्रिय किंवा बंद होणे शक्य नाही. जर तुम्हाला या कार्डचा गैरवापर टाळायचा असेल, तर तुम्हाला एक उपाय आहे, आणि तो म्हणजे “Aadhaar Card लॉक” करणे.
Aadhaar Card लॉक केल्याने काय फायदे होतात?
Aadhaar Card लॉक केल्यामुळे त्याच्यावर असलेले बायोमेट्रिक माहिती (जसे की फिंगरप्रिंट्स आणि आयरिस स्कॅन) सुरक्षित राहते. मरणोत्तर आधार कार्ड वापरून कोणत्याही प्रकारची फसवणूक किंवा गैरवापर होऊ शकत नाही. एकदा आधार लॉक केल्यावर, कोणताही व्यक्ती त्याचे बायोमेट्रिक डेटा वापरून आधार कार्डचा लाभ घेऊ शकणार नाही.
आधार लॉक करण्यासाठी आवश्यक दस्तऐवज:
- आधार कार्ड क्रमांक
- नोंदणीकृत मोबाईल नंबर (जो आधार कार्डसोबत लिंक केलेला असावा)
- OTP म्हणजेच One-Time Password हा त्या व्यक्तीच्या मोबाईलवर पाठवला जातो.
Aadhaar Card लॉक केल्यानंतर काय होते?
एकदा आधार लॉक केल्यानंतर, त्या आधार कार्डवरील बायोमेट्रिक डेटा इतर कोणत्याही शासकीय अथवा अशासकीय सेवेमध्ये वापरता येणार नाही. या उपायाने मृत्यूनंतर त्या व्यक्तीच्या आधार कार्डाचा गैरवापर थांबवता येतो.
Aadhaar Card अनलॉक कसा करावा?
जर कधी आधार कार्ड अनलॉक करायचे असेल, तर UIDAI वेबसाइटवर जाऊन याच प्रक्रियेचे पालन करणे आवश्यक आहे. अनलॉक करण्यासाठी, आधार कार्ड क्रमांक, कॅप्चा, आणि OTP ही माहिती आवश्यक असते. यानंतर तुमचा आधार अनलॉक होईल आणि तुम्ही बायोमेट्रिक डेटा वापरू शकता.
आधार कार्डच्या गैरवापराला कसा प्रतिबंध ठेवता येईल?
- UIDAI च्या वेबसाइटवर आधार लॉक करा.
- Aadhaar कार्डच्या बायोमेट्रिक तपशीलांचा वापर फक्त अनलॉक केलेले आधार कार्ड लॉक होईल.
- तुमच्या आधाराशी संबंधित सर्व संवेदनशील माहिती जपून ठेवा, आणि कुणालाही अनधिकृत प्रवेश मिळू देऊ नका.
Aadhaar Card लॉक करून तुम्ही तुमच्या प्रिय व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर आधार कार्डाचा गैरवापर होऊ नये याची खात्री करु शकता. हे एक सुरक्षा उपाय आहे ज्यामुळे व्यक्तीच्या ओळखीची सुरक्षा राखता येते.
मतदार ओळखपत्र (Voter ID)
प्रत्येक 18 वर्षांवरील भारतीय नागरिकाकडे मतदार ओळखपत्र असणे आवश्यक आहे. जर एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू झाला असेल, तर त्याचे मतदार ओळखपत्र रद्द करण्याची प्रक्रिया सुरू करता येते. यासाठी निवडणूक कार्यालयात जाऊन फॉर्म 7 भरावा लागतो. फॉर्मसोबत त्या व्यक्तीच्या मृत्यूचे प्रमाणपत्र जोडणे आवश्यक आहे. योग्य तपासणी झाल्यानंतर मतदार ओळखपत्र रद्द केले जाते.
पॅन कार्ड (PAN Card)
पॅन कार्डधारकाचा मृत्यू झाल्यानंतर त्याचे कार्ड परत करण्यासाठी कुटुंबीयांनी आयकर विभागाशी संपर्क साधावा. पॅन कार्ड रद्द करण्यापूर्वी संबंधित व्यक्तीच्या नावावर असलेली सर्व खाती दुसऱ्या व्यक्तीच्या नावावर ट्रान्सफर करावीत किंवा बंद करावीत. एकदा ही प्रक्रिया पूर्ण झाली की, पॅन कार्ड विभागाकडे जमा करता येते.
अशा प्रक्रियांसाठी वेळेत योग्य ती पावले उचलणे महत्वाचे आहे, ज्यामुळे कोणत्याही प्रकारचा गैरवापर टाळता येतो.