Property Rights for women | प्रॉपर्टी बाबत लोकांच्या मनात अनेक प्रश्न असतात. विशेषत: जेव्हा मालमत्ता वडिलांची किंवा सासरची असते. मालमत्तेच्या मालकीचा दावा कोण करू शकतो. अशा वेळेस हे जाणून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. कायद्याचे नियमही काळानुरूप अपडेट होत आहेत. अशा परिस्थितीत मालमत्तेशी संबंधित कायद्यांबाबत लोकांना कमी माहिती असते. गोंधळ आणि अपूर्ण माहितीमुळे मालमत्तेचे वाद उद्भवतात.
सुरक्षा कायद्याने महिलांना पतीसोबत घरात राहण्याचा अधिकार दिला. हा अधिकार स्त्रीच्या मानसिक आणि शारीरिक हिंसाचारापासून देखभाल आणि संरक्षणाच्या अधिकाराव्यतिरिक्त आहे. पतीच्या मालमत्तेत पत्नीचा हक्क हा मोठा मुद्दा आहे. आज जाणून घेऊया, पती आणि सासरच्या मालमत्तेत सुनेचा काय अधिकार आहे. यासंबंधी कायदेशीर तरतुदी काय आहेत? आजच्या लेखात जाणून घ्या…!
महिलेचे ज्या व्यक्तीशी लग्न झाले आहे, जर त्याची स्वतःची मालमत्ता असेल तर त्यासाठीचे नियम स्पष्ट आहेत. एक व्यक्ती मालमत्तेचा मालक आहे. मग ती जमीन असो, घर असो, दागिने असो. त्यावर फक्त त्याचाच अधिकार आहे. तो आपली मालमत्ता विकू शकतो, गहाण ठेवू शकतो किंवा दान करू शकतो. या संदर्भातील सर्व अधिकार त्यांच्याकडे राखीव आहेत.
सासूच्या मालमत्तेवर सुनेचा हक्क
सासू-सासरे यांच्या मालमत्तेवर सुनेचा अधिकार नाही. त्याच्या हयातीत किंवा त्याच्या मृत्यूनंतरही त्यांची सून सासऱ्यांच्या मालमत्तेवर दावा करू शकत नाही. सासू आणि सासरे यांच्या मृत्यूनंतर पतीला मालमत्तेवर हक्क मिळतो.
मात्र, पतीच्या मृत्यूनंतर सूनेला सासू-सासर्‍यांच्या संपत्तीचा अधिकार मिळतो. त्यासाठी सासू-सासरे यांनी मृत्युपत्र इतर कोणाकडे हस्तांतरित किंवा गहाण ठेवलेली नसावी हे महत्त्वाचे आहे. एवढेच नाही तर मुलगाही आई-वडिलांच्या घरी त्यांच्या परवानगीशिवाय राहू शकत नाही. कायद्याचा आधार घेऊनही मुलगा त्यांच्या घरात राहण्याचा दावा करू शकत नाही.
पतीच्या मृत्यूनंतर पत्नीचे मालमत्ता अधिकार
भारतीय कायद्यानुसार पतीच्या कोणत्याही संपत्तीत किंवा मालमत्तेत पत्नीला तोपर्यंत हक्क नसतो जोपर्यंत तिच्या पती मृत्य पावत नाही. याचा अर्थ पती जिवंत असताना पतीच्या मालमत्तेत पत्नीचा कोणताही हक्क नसतो. पतीच्या मृत्यूनंतरच पत्नी त्याच्या प्रॉपर्टीची हक्कदार बनते. दरम्यान पती-पत्नी या दोघांमध्ये घटस्फोट झाला किंवा ते दोघे एकमेकांपासून विभक्त झालेले असल्यास त्या महिलेला तिच्या पतीकडून पोटगी मिळवण्याचा अधिकार असतो. म्हणजेच दोघेही एकमेकांपासून कायदेशीररित्या वेगळे झाल्यानंतर संबंधित महिला तिच्या पतीच्या संपत्तीवर कोणताही हक्क किंवा दावा सांगू शकत नाही.